Έρευνα & σύνταξη: Επιστημονική Επιτροπή Πολυδύναμου Κέντρου Λόγου & Ευφυίας Τον τελευταίο χρονικό διάστημα όλο και περισσότερο απασχολεί τους γονείς η Διαταραχή που ονομάζεται Δ.Ε.Π.Υ. Η Διαταραχή αυτή δεν οφείλεται σε κάποιο από το οικογενειακό ή το σχολικό περιβάλλον του παιδιού και το πιο πιθανό το παιδί γεννιέται με αυτό το πρόβλημα. Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια πάθηση κατά την οποία ο πάσχων παρουσιάζει έντονη διάσπαση της προσοχής σε συνδυασμό με υπερκινητικότητα-παρορμητικότητα, σε υψηλό βαθμό και συχνότητα. Όταν αναφερόμαστε σε υψηλό βαθμό και συχνότητα εννοούμε πάντα την σύγκριση του με παιδιά της αντίστοιχης χρονολογικής ηλικίας.

Όταν η διαταραχή αυτή εκδηλωθεί από βρεφική ηλικία είναι αρκετά δύσκολο να σκεφτεί κανείς τη διάγνωση αυτή τόσο νωρίς. Τα βρέφη παρουσιάζουν συμπτώματα που συνήθως είναι τα ακόλουθα, χωρίς να σημαίνει πως κάθε παιδί που έχει ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα αυτά έχει και ΔΕΠΥ .- Έντονο κλάμα .- Διαταραχή στον ύπνο με το να κοιμούνται λίγο .- Έντονη ανησυχία και νευρικότητα- Κτυπούν το κεφάλι συνήθως στο κρεβάτι.- Παρουσιάζουν δυσκολίες στη Σίτιση.- Αρκετά συχνά διψάνε. Σε παγκόσμια κλίμακα η ΔΕΠΥ προσβάλλει εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες, με πιο συχνή εμφάνιση στα παιδιά και συγκεκριμένα στην ηλικιακή ομάδα 6-9 ετών. Εκδηλώνεται σε ποσοστό περίπου 4-8% του σχολικού πληθυσμού με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στα αγόρια απ’ ό,τι στα κορίτσια με ποσοστά που ξεπερνούν το 25 %.Τα κύρια χαρακτηριστικά είναι:- Ελλειμματική προσοχή . Το παιδί αδυνατεί να σε συγκεντρωθεί ένα παιχνίδι η μια συγκεκριμένη εργασία για πολλή ώρα. – Πολλές φορές δείχνει να μη σας ακούει όταν του μιλάτε ή δεν ακολουθεί τις οδηγίες που του δίνετε. – Υπερκινητικότητα . Το παιδί αδυνατεί να παραμείνει στην καρέκλα του ή αρκετή ώρα σε ένα τόπο και το παιδί κινείται συνεχώς στον χώρο εναλλάσσοντας τις δραστηριότητες του πριν τις ολοκληρώσεις και μιλά συνεχώς. – Παρορμητική συμπεριφορά για παράδειγμα δίνει απαντήσεις πριν καν συμπληρωθεί η. ερώτηση. διακόπτει συνεχώς τους άλλους
Αιτιολογία της πάθησηςΠολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οφείλεται σε ανισορροπία ή ανεπάρκεια των ορμονών που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για τη λειτουργία του. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο εγκέφαλος των παιδιών με αυτή την αρρώστια χρησιμοποιεί τη γλυκόζη (ενεργειακό υλικό) σε πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με τα υγιή παιδιά. Εκτεταμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η ΔΕΠΥ οφείλεται στους πιο κάτω λόγους:- ανισορροπία των χημικών ουσιών του εγκεφάλου και ειδικότερα στους νευροδιαβιβαστές που μεταφέρουν τα μηνύματα στον εγκέφαλο.- μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές βιοχημικές διαταραχές, σε διαταραχές κύησης που επηρεάζουν τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την προσοχή και την κίνηση, σε τοξικές ουσίες (π.χ. μόλυβδο) ή σε άλλες αναπτυξιακές διαταραχές ή εγκεφαλικές κακώσεις.
Διάγνωση-Αντιμετώπιση της ΔΕΠΥΔυστυχώς δεν υπάρχει εξέταση που να θέτει τη διάγνωση του ΔΕΠΥ. Όταν κάποιος υποψιαστεί την διαταραχή, τότε αφού πρώτα ο γιατρός εξετάσει το παιδί, στη συνέχεια θα πρέπει να συλλέξει πληροφορίες από τους γονείς, τους δασκάλους και από οποιοδήποτε έρχεται σε επαφή με το παιδί για πολλή ώρα. Ο γιατρός θα αξιολογήσει όλες αυτές τις πληροφορίες και ταυτόχρονα θα αποκλείσει άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα που να μοιάζουν με ΔΕΠΥ.Η έγκυρη διάγνωση απαιτεί επίσης ιατρική σωματική εξέταση του ατόμου και εποπτική αξιολόγηση όλων των συλλεχθέντων πληροφοριών από αρκετούς ειδικούς (π.χ. Παιδοψυχίατρο, οφθαλμίατρο, ακουολόγο, Παιδίατρο με ειδικότητα στην ΔΕΠΥ, λογοθεραπευτή, ειδικό παιδαγωγό κλπ), προκειμένου να αποκλειστούν άλλα πιθανά αίτια των συμπτωμάτων. Η χρησιμοποίηση ειδικών σταθμισμένων δοκιμασιών και τεστ που βασίζονται σε Κλίμακες Αξιολόγησης της Συμπεριφοράς, τις οποίες θα συμπληρώσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί του παιδιού μπορούν να διευκολύνουν τη διάγνωση, καθώς τα αποτελέσματά αυτών δίνουν μια σαφή εικόνα για τις αποκλίσεις λειτουργίας το παιδιού στο σπίτι και στο σχολείο από τα άλλα παιδιά.
Αν διαπιστώνετε ενδείξεις ΔΕΠΥ στο παιδί σας, είναι θεμιτό να ζητήσετε τη γνώμη και βοήθεια κάποιου Ειδικού, ώστε αν υφίσταται η πάθηση, να γίνει εγκαίρως η διάγνωση και να εφαρμοστεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης. Σε πολλές περιπτώσεις η ΔΕΠΥ αν δεν αντιμετωπιστεί νωρίς, μπορεί να συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας και στην ενήλικη ζωή, δημιουργώντας μεγαλύτερα προβλήματα στην ακαδημαϊκή επίδοση του ατόμου, στις κοινωνικές-διαπροσωπικές του σχέσεις και στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, με ενδεχόμενο σοβαρό ψυχολογικό αντίκτυπο στον ίδιο τον πάσχοντα και στους οικείους του.Η αντιμετώπιση του παιδιού με ΔΕΠΥ είναι πολύπλευρη. Θα πρέπει να στραφεί στους εξής τομείς: – Εκπαίδευση των γονιών. – Προγράμματα παρέμβασης στη συμπεριφορά του παιδιού. – Καταρτισμός κατάλληλου εκπαιδευτικού προγράμματος.-Φαρμακευτική αγωγή. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των παιδιών με ΔΕΠΥ δε θεραπεύουν την διαταραχή. Βελτιώνουν τα συμπτώματα για όσο χρόνο διαρκεί η δράση του φαρμάκου. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα αποτυχίας στο σχολείο. Περίπου τα δυο τρίτα των παιδιών θα συνεχίσουν να έχουν συμπτώματα και στην ενήλικη ζωή τους. Μελέτες όμως απέδειξαν πως τα παιδιά που αντιμετωπίζονται έγκαιρα με τη σωστή πολύπλευρη θεραπεία έχουν λιγότερα προβλήματα στο σχολείο και μόνο οι μισοί από αυτούς παρουσιάζουν προβλήματα μέσα στην οικογένεια τους και στη δουλειά τους.