Αυτισμός και Πρώτα στάδια Αντιμετώπισης
2 Απριλίου
«Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης Αυτισμoύ»
Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος
Ο Αυτισμός ή αλλιώς «Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)» σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο (DSM-5) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή. Επομένως, επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου και διάφορους τομείς ανάπτυξης ενός παιδιού.
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος μπορεί να είναι συννοσηρή (να συνυπάρχει) και με Νοητική Αδυναμία (Νοητική Αναπτυξιακή Διαταραχή) χωρίς όμως να αποτελεί κριτήριο για διάγνωση της.
Μεγάλο ποσοστό των παιδιών με ΔΑΦ παρουσιάζουν σημαντική έκπτωση στις νοητικές τους δεξιότητες. Παρόλα αυτά, κάποια άλλα παρουσιάζουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης και κλίση σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα. Τα συμπτώματα της ΔΑΦ είναι εμφανή από την πρώιμη αναπτυξιακή ηλικία.
Η ΔΑΦ εμποδίζει το άτομο να κατανοήσει σωστά αυτά που βλέπει, ακούει και αισθάνεται. Ως αποτέλεσμα έχει προβλήματα στην επικοινωνία, στην κοινωνική επαφή, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη συμπεριφορά.
ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΔΑΦ:
Σημαντικές ελλείψεις στον κοινωνικό τομέα, επικοινωνία και αλληλεπίδραση με άλλους.
Αποφυγή βλεμματικής ή σωματικής επαφής.
Δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων με άλλους και συνομηλίκους.
Δυσκολία στην αναγνώριση, κατανόηση και έκφραση συναισθημάτων, τάσεις απομόνωσης από τους άλλους.
Περιορισμένα και επαναληπτικά πρότυπα συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων ή δραστηριοτήτων.
Προσκόλληση σε αντικείμενα και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος.
Εμμονή σε ρουτίνες ή θέματα ενδιαφέροντος και ως αποτέλεσμα μια τυχόν αλλαγή στη καθημερινή τους ρουτίνα μπορεί να επιφέρει μεγάλη αναστάτωση.
Καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου ή ακόμη και ιδιόμορφη χρήση το, όπως ηχολαλία.
Ανομοιογενής ανάπτυξη νοητικών ικανοτήτων.
Κάποια παιδιά παρουσιάζουν νοητική αδυναμία ενώ κάποια όχι. Ενώ επίσης, παρουσιάζονται και διάφορες νησίδες ικανοτήτων σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ. μαθηματικά, μουσική, απομνημόνευση).
Υπεραντιδραστικότητα ή υποαντιδραστικότητα στις αισθητηριακές πληροφορίες.
π.χ. Μη φυσιολογική αντίδραση στον πόνο και στη ζέστη – κρύο.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΑΦ:
Η πορεία της Διαταραχής στο Αυτιστικό Φάσμα δεν είναι ανατρέψιμη. Επομένως, δεν υπάρχει θεραπεία.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν μέθοδοι και παρεμβάσεις οι οποίες βοηθούν στην διαχείριση των συμπτωμάτων του αυτισμού με απώτερο σκοπό την καλύτερη προσαρμογή του ατόμου και την αύξηση της καθημερινής λειτουργικότητας του.
Τα συμπτώματα της ΔΑΦ είναι εμφανή από την πρώιμη αναπτυξιακή ηλικία. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς έστω και με την υπόνοια κάποιων συμπτωμάτων να απευθυνθούν σε κάποιο ειδικό για συμβουλευτική καθοδήγηση και αξιολόγηση του παιδιού τους.
Όσο πιο σύντομα γίνει η διάγνωση τόσο πιο πολύ χρόνο θα έχει το παιδί αλλά και οι γονείς να ενημερωθούν σωστά και να μάθουν να χειρίζονται τυχόν δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν.
Στόχος είναι να γίνει όσο πιο λειτουργική μπορεί η ζωή του παιδιού τόσο στον κοινωνικό τομέα και επικοινωνιακό τομέα. Όσο το παιδί μεγαλώνει, μεγαλώνουν και οι ανάγκες για προσαρμογή στο κοινωνικό πλαίσιο. Για αυτό είναι σημαντική η παρέμβαση από την προσχολική ακόμη ηλικία πριν το παιδί μεταβεί στο δημοτικό σχολείο όπου εκεί οι ανάγκες για επικοινωνία και κοινωνικές δεξιότητες αυξάνονται κατακόρυφα.
Το κάθε παιδί είναι μοναδικό και διαφορετικό. Έτσι και τα παιδιά με Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος παρουσιάζουν διαφορετικές δυνατότητες και αδυναμίες. Σκοπός του ειδικού είναι να αξιολογήσει και να εντοπίσει τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του παιδιού έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα εξατομικευμένο πλάνο παρέμβασης με στόχο την ενδυνάμωση του παιδιού για προώθηση της λειτουργικότητας του.
Για αξιολόγηση της Διαταραχής στο Φάσμα του Αυτισμού μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό Ψυχικής Υγείας, Παιδοψυχίατρο, Σχολικό/Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο ή Κλινικό Ψυχολόγο. Αφού οριστεί το εξατομικευμένο πλάνο παρέμβασης του παιδιού, τότε θα οριστεί η πολυθεματική ομάδα η οποία θα αποτελείται από τους διάφορους ειδικούς που θα παρέμβουν για την αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού.
Σημαντικό κομμάτι της παρέμβασης και αντιμετώπισης του αυτισμού είναι η σωστή ενημέρωση των εκπαιδευτικών, των γονέων και του στενού οικογενειακού κύκλου του παιδιού. Στόχος είναι η εκπαίδευση όλων των μελών της οικογένειας και του σχολείου για στήριξη και καθοδήγηση του παιδιού.
«Όλα τα παιδιά είναι μοναδικά και ξεχωριστά. Αντιμετωπίζω όλα τα παιδιά με αγάπη και σεβασμό και δίνω την ευκαιρία σε όλα να ζήσουν τη ζωή με χαμόγελο»
Κορνηλία Τσούκκα
Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος (Αρ.μητρ:402) 99106256
Kornilia.psychologist@gmail.com